Özbekistan

  • 32 milyon nüfus. 447.400 km2 yüzölçümü. Denize kıyısı yok. Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Afganistan, Türkmenistan komşuları.
  • Kurak çöl ve soğuk iklim var. Yazlar sıcak ve kurak, kışları soğuk ve karasal iklim.
  • Seyhun ve Ceyhun en önemli nehirleri. En büyük gölü Aral. Pamir ve Tanrı Dağları var.
  • %80 Özbek, %5 Ruslar, %5 Tacikler ve diğerleri yaşıyor. Türklerin tamamına yakını Hanefi Mezhebinden Sünni Müslümanlardır.
  • Özbekistan ekonomisi; pamuk, altın, uranyum, doğalgaz.. Özbekistan’da tüm topraklar devletin.
  • Bayrakları yeşil, beyaz, mavi renklerde ve üzerinde ay, 12 yıldızdan oluşuyor. Devlet Başkanları Şevket Mirziyoyev.
  • Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti döneminde 4 Başkentten biri Taşkent, diğerleri Moskova, Petersburg, Kiev.
  • 12 il, 1 Özerk Cumhuriyet, 1 Başkent Taşkent’ten oluşuyor. 12 il: Andican, Buhara, Fergana, Cizzak, Namangan, Navoy, Kaşkaderya, Semerkand, Sirderya, Surhanderya, Harezm. Karakalpakistan Cumhuriyeti; Özerk Cumhuriyet, 2 milyon nüfusu var. Özbekistan da 5 binin üzerinde ilçe var.

TAŞKENT

Başkent, 5 milyon nüfusu. Türk boylarının manevi İslami Lideri Ahmet Yesevi’nin öğrencisi Zengi Ata’nın Türbesi ve Camisi, Barakhan Medresesi ve Müzesinde 4 Eski Kur’an’dan Ceylan Derisine yazılmış üzerinde Hz. Osman’ın şehit kanı olan nüshası, diğer 3 Kur’an Kahire’de, İstanbul’da Topkapı Sarayında ve Londra’da özel koleksiyonda. Taşkent Kulesi. Bağımsızlık ve Cesaret Anıtı. Amir Timur Anıtı. Meclisi, Senatosu, Opera ve Tiyatro Binası. Kongre Binası. 250 Milletvekili, 5 parti var. 35 bin kişilik stadyumu. Amir Temur Parkı. Amir Temur Müzesi. Saat Kulesi. Konser salonu. Kütüphanesi. İslam Kerimov’un yaptırdığı Ak Camii. 5 şeritli bulvarları var.

BUHARA

500 bin nüfusu. Buhara Şehri Kızıl çölün içinde kurulmuş tarihi şehir. Hz. Eyüp peygamberin makamı var. Nakşibendi Tarikatının kurucusu Bahattin Nakşibendi’nin mezar ve külliyesi. Kabe’ye benzeyen İsmail Sabani Türbesi, Orta Asya’da inşa edilen ilk Türbe, şuan müze olarak kullanılıyor. Büyük Türk Hadis Bilgini İmam Buhari’nin Türbesi ve Camisi. ChovMinor: 4 Minareli Medrese, Zengin Buhara’lı Taç Mahal’den etkilenerek 4 kızı için birbirinden farklı dekorlarda 4 minareli Anıtı yaptırıyor, Batı kaynaklarında ise İslam, Hıristiyanlık, Yahudilik ve Budizm’in felsefe anlayışını yansıtıyor yazıyor. Buhara’da bu şekilde 200 tarihi eser bulunmaktadır. Ark Kalesi: 5. yy’a dayanan şehrin en eski bölgesi konumunda Kalyan Camisi. Miri- Arap Medresesi. Amir- Allimkhan medresesi. Uluğbek Medresesi. Abdulazizhan Medresesi: Dört kuleli medresedir. KasristoralMokhikhosa: Muhammed Alim Han’ın yazlık sarayı. Tim Abdullakhon: Tim Abdullah Han’ın yaptırdığı kapalı çarşı, Orta Asya’nın ünlü ipek ticaretinin merkezi oldu. ChorBakr: Ölü Şehir.Lyabikhauz: Üç büyük anıtsal yapıdan oluşur.

SEMERKAND

1 milyon nüfusu. Pamir Dağlarının eteğinde vadide kurulmuş. Doğu memleketlerinin cevheridir. Üç medreseler ve Registan Meydanı, Orta Asya’nın en muhteşem meydanıdır. Amir Temur (Aksak Timur) Türbe ve Müzesi. Timur’un Hocası Mir Seyit Bereket’in mezarı Timur’un mezarının önünde. Shakhi Zinde: Peygamberimizin amcası Abbas’ın oğlu Büyük Sahabe Kusamİbn-i Abbas’ın (Büyük Şah) mezarı ve camisi, ölen Özbekistan Devlet Başkanı İslam kerimov buraya defnedilmiş. Amir Temur Anıtı.

ŞEHR-İSABZ (YEŞİL ŞEHİR)

250 bin nüfusu. Amir Temur (Aksak Timur) Anıtı. RuinsOf Ak Saray: Timur’un yaptırdığı Anıtsal yapı, duvarlarında Kur’an ayetleri yazılı. DarusSaodat: Kopleks koni kubbeli Türbe. Darustilovat: ShamsiddinKulol ve GumbaziSeyyidan ve Kok Gumbaz katedral caminin iki türbeleri.

İMAM BUHARİ

Müslüman kişi dili ve eliyle başka insanlara eziyet etmez. Hadis Rivayeti.

İmam Al Bukhar-i Türbesi ve Camisi: büyük Türk Hadis Bilgini, yazdığı sahih-i Buhari diye bilinen eser sonradan Kütüb-i sitte diye anılan serinin ilk kitabını oluşturur.

AHMET YESEVİ YEDİ İLKESİ

  1. Allah’a aşkla yönelmek.
  2. İhlaslı Müslüman olmak.
  3. İnsan sevgisi.
  4. İnsanın din, dil, renk, cinsiyet farklılığından ötürü horlanmaması.
  5. Kadın ve erkek eşitliği, birlikteliklerinin ışık (nur) olması.
  6. Kişinin geçiminin emeğiyle sağlanması.
  7. Bilim

İBNİ SİNA

Buhara doğumlu, Büyük Türk Tıp Bilgini. 14 ciltlik Tıbbın Kanunu kitabı 700 yıl Asya ve Avrupa da okutulmuştur. 200 kitap yazmış, her kitabına Bismillahirrahmanirrahim diyerek başlamıştır.

NAKŞİLİĞİN 11 PRENSİBİ

Buhattin Nakşibendi, kumaşlara nakış süsünü veren, Nakşibendilik buradan geliyor.

  1. Huş der-dem (nefesde şuur)
  2. Nazar ber-kadem (ayağa bakış)
  3. Sefer der-vatan (vatanda yolculuk)
  4. Halvet der-ercümen ( toplulukta yalnızlık)
  5. Yadkerd (zikretmek)
  6. Bazgeşt (dönmek)
  7. Nigahdaşt (korumak)
  8. Yaddaşt (hatırda tutmak)
  9. Vukaf-ı zamanı (zamanı kontrol)
  10. Vukuf-ı adedi (sayıyı kontrol)
  11. Vukuf-ı kalbi (kalbi kontrol)

EL HAREZMİ

Matematikçi, astronom ve coğrafya. Matematikte 0 (sıfır)’ı buluyor. Sıfır rakamını ve x bilinmeyenini kullandığı bilinen ilk kişidir. Özbekistan’ın Harezm vilayetinde doğuyor.

ÖMER HAYYAM

  • Matematikçi, astronom, filozof, şair.
  • Ceyhun nehri kanlı göz yaşımızdır bizim,
  • Dünya dediğin bir bakışımızdır bizim,
  • Cehennem, boşuna dert çektiğimiz günler,
  • Cennetse gün ettiğimiz günlerdir bizim.

ALİ KUŞÇU

Astronom, matematikçi, dil bilimci. Semerkand doğumlu. Fatih Sultan Mehmet’in davetiyle İstanbul’a geliyor. Ayasofya Medresesine Müderris oluyor.

EL BİRUNİ

Bilim tarihinin dehalarından biri olan Biruni, Galile’den 500 yıl önce dünyanın döndüğünü ispat etmiştir. İlk dünya haritasını yapandır. Ali İmran: 189-191

Onlar ayakta, otururken ve yanları üstünde iken, göklerin ve yerin yaratılışını düşünerek Allah’ı anarlar. Derler ki “Rabbimiz! Sen bunu boşuna yaratmadın, sana içten boyun eğeriz, bizi o ateşin azabından koru”.

4 HİKMETLİ SÖZ:

  1. Şükretmezseniz rızkını kaybedersin,
  2. Haset edersen kuvvetini kaybedersin,
  3. Kadir bilmezsen değerini kaybedersin,
  4. Böbürlenirsen güvenini kaybedersin.
  • Timur girdiği 99 savaşı da kazanıyor. 69 yaşında Çin seferine hazırlanırken hastalanıp ölüyor. Timur İmparatorluğu: Tüm Orta Asya Türk Devletleri, Ortadoğu, Anadolu, İran, Pakistan, Afganistan, Hindistan… çok büyük bir imparatorluk. Timur Hanefi mezhebine bağlı Sünni Türk Müslüman lider. Timur büyük zatların, hocalarının fetva ve duasıyla hareket ediyormuş.
  • Özbekistan’ın Nasrettin Efendisi var, Bizim Nasrettin Hoca’nın benzeri.
  • Amerika’da yaşayan 94 yaşındaki KBB uzmanı Dr. Naci Bey, 60 yıllık hayalim gerçekleşti Özbekistan’ı gördüm diyor.
  • Ömer Salman, Özbekistan Ahıska Türklerinin Lideri.
  • Özbekler daha çok Şehirlerde yaşıyor. Kırgızlar, kazaklar çoğunlukla kırsalda, köylerde yaşıyor diyorlar.
  • Özbekistan’da futbol, güreş, tenis, boks meşhur. Son olimpiyatlarda 16 altın madalya kazanmıştır.
  • Özbekler bizlere, sizler Türkiye’de Türkçenizi bozdunuz, Öztürkçeyi biz konuşuyoruz diyorlar.
  • 1991’e kadar Ruslar bize Ateizmi derslerde öğrettiler, etkisi hala devam ediyor.
  • Fransa, İtalya, Almanya, İspanya, İngiltere’den çok turist geliyormuş. Türkiye den 1-2 grup onlarda Nakşi tarikatından olanlar Buhara’daki Nakşibendi hazretlerini ziyarete geliyorlarmış.
  • Özbekistan da memurlar ay da 300-400 dolar kazanıyorlar, doktorlar 500 dolar kazanıyormuş, özel sektörde doktorlar 1000 dolar kazanıyormuş. Sağlık sistemi her geçen gün özelleşiyor.
  • Özbekistan tekstil ticaretini Türkiye ile yapıyor.
  • Sağlık sigortası yok, emeklilik sigortası var. Muayene ve ilaçlar, insanlar ödüyor. Çok fakir olanları devlet, devlet hastanelerinde muayenesini karşılıyor.
  • Özbekistan’da orman yok, Ağaçlar Rusya’dan geliyor.
  • Özbek halkı sakin bir halk. Erler 2 sene askerlik yapıyor. Üniversite mezunları 1 sene yapıyor. Bedelli askerlik 1 ay, 1000 dolar ödüyorlar, özellikle tek erkek çocuğu olan anne babasına bakanlar için uygulanıyor.
  • Özbekistan’ın %60 i çöl. Kızıl ve kara çöl var. 2 metre derinlikte su çıkıyor.
  • KHiva şehri, tarihi eserlerin çok olduğu bir şehir.
  • İpek kağıdına yazılan yazılar en az 3.000 sene saklanabiliyor. Mısırda papiluskağıdına yazılanlar 300 yılda kayboluyor. Pamuk kağıdına yazılanlar da 300 yıl saklanabiliyor.
  • Özbekistan da okulların ismi çoğunlukla numarayla anılıyor. Özbekistan da okuma yazma oranı %99. Özbekistan’ın 63 üniversitesi var. İngiltere ve Singapur’un özel üniversiteleri var.
  • Boşanma oranı %10’un altında, kızlar 18-24, erkekler 24-30 yaşlarında evleniyorlar. 5-6 çocuk yapıyorlar.
  • Ramazan ve Kurban Bayramlarında 3’er gün resmi tatil yapıyorlar. Devlet memurları 6 gün çalışıyor, pazar günü tatil.
  • Kayısı, elma, şeftali, incir, kayısı, dut ağaçları var.
  • İpek için dut ağacı gerekiyor, ipek böceği için, bir kozanın olması için. İpeğin sarı rengini soğan kabuğu, kırmızı rengini nar kabuğu, bazı çiçeklerden özel renkleri, mavi renk sadece kimyasallardan sağlanıyormuş.
  • Navoy şehrinde serbest bölge oluşturulmuş, Kore ve İtalya’nlar vergi ödemeden üretip dünyaya satıyorlarmış.
  • 16 yaşından küçük çocukların camiye girişi yasak, kamu ve özel kurumlarda mescit açmak yasak, camilerde gidip namazınızı kılabilirsiniz. Şehirlerarası yollarda hız sınırı 90 km. şehir içi bulvarlarda 70 km, caddelerde 50 km.
  • Birdamlık= Birlik Beg= Bey, zengin
  • Erkinlik= Özgürlük Amır= Emir, sultan
  • Bir görüntü, bin söze bedeldir.
  • Orta Asya atları çok meşhur, en meşhur atların da Kırgızistan da olduğunu söylüyorlar. At etini özel günlerde yiyorlar, Kırgızlar daha çok tüketiyor diyorlar.

İMAM MATURİDİ

Adalet, doğruluk, zulüm, yalan, hikmet ve sefehin (akılsızlık) ahlaki iyilik ve kötülükleri normal şartlarda aklen kavranmaktadır.

  • Bizim için kuzey Müslümanlığı maturidilik tehlikelidir. Bunlar, bilimle barışıktır. O nedenle her zaman Atatürk gibi bir asi çıkabilir. Önlemi şimdiden alınmalıdır.

İngiliz Tarihçi ve İstihbaratçı Arnold J. Toynbee

  • Bize Amerika’da, Rusya’da lazım değil. Biz Müslüman Türkler birbirimize destek olmalıyız diyorlar.

Kasım 2016