Ağustos – Eylül 2017
Mekke – Medine
1- Hac; İslam’ın 5 temel esasından biridir. İslam’ın evrenselliğinin, birlik ve beraberliğinin, ırk, renk, cinsiyet, dil, ülke ve kültür ayrımı yapmadan, insanların kardeşlik ve eşitliğinin temsil edildiği bir ibadettir.
Hac’cın Farzları;
1- İhrama girmek.
2-Arafat da vakfe yapmak.
3-Kabe’yi tavaf etmek.
Hac’cı Mebrur → Kabul olunmuş.
Sa’y’ı Meşkur → Şükürle yerine getirilmiş.
Zenbi Mağfur → Günahları affolunmuş bir hac olsun inşallah.
2- Hac; kefen misali bembeyaz giysiler içinde ahiretteki mahşeri hatırlatan, aynı kıyafet içinde zengin fakir, şehirli köylü ayırımını ortadan kaldıran, ben’liği yıkıp biz’i öne çıkaran, şeytan taşlama, tavaf ve sa’y gibi temsili görevlerin ifa edildiği, helal olan bazı şeylerin ihrama girdikten sonra haram kılındığı ve böylece nefis terbiyesi, irade ve sabır eğitiminin yapıldığı, milyonlarla birlikte Allah’a açılan ellerin boş çevrilmediği, dini duyguların ihlas ve samimiyetin doruk noktaya çıktığı ibadettir.
3- Hac; belirli aylardadır. (Şevval, zilkade, zilhicce). Bakara 197
Gücü yeterlerin haccetmesi Allah’ın insanlar üzerinde bir hakkıdır. Ali İmran 97
İbrahim’in Beytullah’ın bulunduğu yere yerleştirdiğimizde de şöyle demiştik. ‘Bana hiçbir şeyi ortak koşma, tavaf edenler, kıyamda duranlar, rükua ve secdeye varanlar için evimi (Kabe’yi) tertemiz tut.’ Hac 26
4- Hac; Allah’ın en büyük ibadetidir.
Hac; En büyük kardeşliğe adım atmaktır.
Hac; Manevi temizlik, günahlardan arınmaktır.
Hac; Allah’ın nimetlerinden yararlanmaktır.
5- İhram; hürmet edilmesi gereken bir yere ya da zamana girmek anlamına gelir. Hac ibadetiyle ilgili bir kimsenin hac yapmak niyetiyle, sair zamanlarda helal olan bazı davranışların haram kılınması demektir.
6- Vakfe; belirli bir yerde bir süre kalmak. Hac yapma niyetiyle ihrama girmiş olan kimsenin Zilhicce’nin 9. günü öğleden sonra Arafat’ta ve aynı gece müzdelife de bir müddet kalması.
7- Şeytan Taşlama; Müzdelife’den 49 taş toplanıyor. Mina’da Bayram’ın 1.günü Büyük Şeytan’a 7 taş atılıyor, Bayram’ın 2. Günü Küçük Şeytan’a 7 taş, Orta Şeytan’a 7 taş, Büyük Şeytan’a 7 taş atılıyor, Bayram’ın 3. Günü Küçük Şeytan’a 7 taş, Orta Şeytan’a 7 taş, Büyük Şeytan’a 7 taş atılıyor.
8- Kurban; yaklaşmak, Allah’a yakınlaşmaya vesile olan şey anlamına gelir. İbadet maksadıyla, belirli şartları taşıyan hayvanı usulüne uygun olarak kesmeyi ve bu amaçla kesilen hayvanı ifade eder. Şeytanları taşlama bittikten sonra kurban kes. Bu üç put teslim anıtıdır, nimet halinde ol, kendini bil, bilinçli ol, hac tamamen niyettir, İsmail’i kesmede İblis’i taşlamaya erişiyorsun, İsmail’i sana Allah bağışladı, şimdi onun fidyesini öde, özgür ol. Mina cephesinden dön, Allah’ın temiz ve emniyetli Ev’ine, özgürlük, eşitlik, birliktelik ve aşk sığınağını kurmak için İbrahim’i tevhid misyonunu omuzlayarak Allah ile buluşmaktan halkın içine gel.
9- Tavaf; Kabe’deki Hacerül Esved hizasından başlayarak tekrar aynı noktaya gelinceye kadar Kabe’nin etrafını 7 kez dönmek.
Rahmetli Dr. Emin Acar hocamız insanın vücudundaki tüm kirli kanlar akciğerlere gelir temizlenir, kalp bu temiz kanı tüm vücuda pompaladığı gibi tavaf’da da tüm günahlarımız dökülür, tavaf bitiminde annemizden doğduğumuz gibi çıkarız demişti 1991 hac’cında doktor olarak görevli geldiğimde Kabe’nin karşısında bunları anlatmıştı, hocamızı rahmetle anıyorum, mekanı cennet olsun.
10- Sa’y; çalışıp kazanmak, gayret etmek, koşmak, yürümek gibi anlamlara gelir. Hac ve umre esasında Kabe’nin doğusundaki Sefa ve Merve denilen iki tepeciğin arasında, Sefa’dan başlayıp Merve’de tamamlanmak üzere 7 defa gidip gelmeyi ifade eder. (7×400=2800 m)
11- Arafat; Bilme, anlama ve tanıma anlamlarına gelen Arafat Mekke’nin 25 km güneydoğusunda ova görünümünde düz bir alanın adıdır. Arafat’ın ortasında Cebel-i Rahme (Rahmet Dağı) vardır. Burası Hz. Adem Peygamber’in yeryüzüne indiği yerdir, burası Hz. Peygamber’in Veda Hutbesi’nde 120 bin sahabeye seslendiği yerdir.
12- Arafat’ta Vakfe; arife günü sabah namazı Arafat’ta cemaatle kılındı, öğle vakti öğle namazı ve ikindi namazı cem edildi (cemaatle imamın arkasında arka arkaya kılındı), Arafat Vakfesi’ne duruldu (ayakta eller açık Kabe’ye dönerek DİB hocasına uyularak 40 dk Dua edildi).
13- Müzdelife’de Vakfe; akşam ve yatsı namazları cem edildi (arka arkaya imamın arkasında cemaatle kılındı), Müzdelife Vakfe’sine duruldu, şeytan taşlama için 49 taş toplandı.
14- Mina’da Şeytan Taşlama; Müzdelife’den Mina’ya 6 km yolu milyonlarca hacı yürüyerek geçti, Mina’daki Büyük Şeytan’a 7 taş atıldı. Bayram’ın 2. Günü Küçük Şeytan’a 7 taş, Orta Şeytan’a 7 taş, Büyük Şeytan’a 7 taş atıldı.Bayram’ın 3. Günü Küçük Şeytan’a 7 taş, Orta Şeytan’a 7 taş, Büyük Şeytan’a 7 taş atıldı.
15- Hira (Nur) Dağı; Hz. Peygamber’e ilk vahyin indiği yer.
Bilmillahirrahmanirrahim
Yaradan Rabbinin adıyla oku!
O, insanı alaktan yaratmıştır.
Oku! Kalemle yazmayı öğreten, böylece insana bilmediğini bildiren Rabbin sonsuz kerem sahibidir.
16- Sevr Dağı; Sevr Mağarası;
Tevbe 40: Siz peygambere yardım etmeseniz de Allah ona yardım eder. Hani bir zaman peygamber, iki kişiden biri iken kafirler onu Mekke’den çıkardılar. Onlar mağarada iken arkadaşına, ‘ üzülme, Allah bizimle beraberdir’ diyordu. Böylece Allah, Peygamberin üzerine emniyet indirdi ve onu görmediğiniz askerlerle destekledi.
17- Hz. İbrahim’in oğlu İsmail’i Mina’da kurban etmek istiyordu. Hz. İbrahim, rüyasında aldığı ilahi buyruğu yerine getirmeye karar verip gerçekleştirmek üzereyken, bu tutumuyla Allah tarafından tabi tutulduğu büyük teslimiyet sınavını kazandığı için Allah Teala, Cebrail aracılığıyla bir koç göndererek oğlunun yerine bunu kurban etmesini istemiş, İbrahim’de öyle yapmıştır. İbrahim Aleyhisselam, yakılmayı göze olacak derecede tehlikelere göğüs gererek putperestlere karşı mücadele verdiği evladını kurban etme buyruğuna da tereddütsüz boyun eğmiş, bu büyük özveriye karşı Allah hem onun ateşle yanmasını önlemiş hem de oğlunu ona bağışlamıştır.
18- Kabe= Beytullah= Allah’ın Evi; Mekke’de Mescid-i Haram denilen Camii Şerifin ortasında yaklaşık 13 m yüksekliğinde, 11-12 m eninde, taştan yapılmış kare şeklinde bir binadır. Kabe, Beytullah (Allah’ın Evi) diye de anılır. Sözlükte geometrik şekillerden küb anlamına gelir. Müslümanların kıblesidir, namazda yönelmiş oldukları yöndür.
19- Dünya’nın, Kainat’ın kalbidir Kabe. Kabe’de kılınan namaz ikramların en büyüğüdür. 1 vakit namaz 100 bin kat namaz sevabı getiriyor. 5 vakit namaz Kabe’de 277 yıl sevap alıyoruz. Kadir Gecesi sevabı 1000 ay (83 yıl)’ dır.
20- Kabe’ye gözüyle bakan taş binayı görür, aklıyla bakan bilimi görür, kalbiyle bakan aşkı görür, tüm ruhuyla bakan Allah’ı görür.
21- Hacer-i Esved; siyah taş demektir. Kabe’nin doğu köşesinde bulunan 18- 19 cm kadarında kırmızımsı, siyah ve parlak bir taştır. Hacer’i Esved’i selamlamak (Bismillahi Allahuekber), dokunmak, öpmek sadece Allah’ın rızasını kazanmak içindir.
22- Zemzem; Mescid’i Haram içinde Kabe-i Muazzama’nın Hacer-i Esved taşının bulunduğu köşesinde 14,5 m uzakta, 173 cm derinliğinde yer altında bir yerde bulunmaktadır, burası çölün ortasında ve denizden 80 km içerde, deniz seviyesinin altındadır. Binlerce yıldan beri çöl sıcaklarında kavrulan insanlara su sağlayan bu kuyunun suyu azalmadan ve kesilmeden akmaya devam etmektedir.
Hz. Peygamber = Zemzem ne niyetle içilirse o meydana gelir.
- Hastalık için içersen şifa verir.
- Açlığı gidermek için içersen karnını doyurur
- Susuzluğu gidermek için içersen susuzluğunu giderir.
23- Hurma; İçerdiği meyve şekeri sayesinde enerji deposudur. Protein, yağ, vitamin ve karbonhidratı bir arada içeren tek meyvedir. Bedensel ve zihinsel yorgunluğu azaltır. Yaşlanma belirtilerini azaltır. Sodyum, potasyum, magnezyum, kalsiyum ve demir içerir.
24- Misvak; Allah Resul’ü (sav), ağız temizliğine ve diş bakımına çok önem vermiş, bu amaçla misvak kullanılmasını tavsiye etmiştir. Misvak, erak ağacı adlı bir bitkinin köklerinden elde edilir.
Misvak: 1- Ağız kokusunu giderir.
2- Sesi güzelleştirip konuşmayı kolaylaştırır.
3-Göze kuvvet verir.
4-Sindirime yardımcı olur.
5-İhtiyarlığı geciktirir.
25- Lebbeyk Allahümme lebbeyk. Lebbeyke la şerike leke lebbeyk. İnnel hamde ven nigmete le ke vel mülk la şerike lek.
Allah’ım! Senin emri celiline her an koşmaya, her an itaate hazırım. Sana ortak yoktur. Emir ve
davetine, gönülden ve sadakatle icabet ederim. Şüphesiz ki hamd de, nimet de sana mahsustur. Mülk
senindir. Senin şerikin yoktur.
Telbiye; icabet etmek. Bir hac terimi olarak lebbeyk diye başlayan cümleleri söylemeye denir.
26- Rabbena atina fid dünya haseneten ve fil ahireti haseneten ve gına azabennar. Birahmetiki ya Erhamerrahimin.
Allahım ! Bize dünyada iyilik ve güzellik, ahirette’de iyilik ve güzellik ver. Bizi cehennem azabınadan koru. Ey Rabbim, merhamet edenlerin merhamet edicisi, bize rahmetinle muamele eyle.
27- Hac ibadeti içindeki ritüellerin her birinin ayrı bir anlamı ve sembolik değeri vardır. Bu sembolik anlamlar kalbi bir uyanışa, duygusal bir iletişime imkan sağlamaktadır. Kutsal topraklarda selamlarda selamlanan mekanların en önemlileri Kabe-i Muazzama ve Hacer-i Esved ile Medine-i münevvere’de Mescid-i Nebi’deki Kabr-i Nebi’dir.
28- Hacılar, tek ve mutlak varlık Allah’a yönelme arzusunda bulunan ve dünyanın her tarafından gelip tek vücut olan insan zümresidir. Mutlak varlık fezasına ulaşan yolcuların tek benzeri hacılardır. Hacılarda her taraftan Kabe-i Muazzama’ya gelirler.
29- Mebrur bir haccın sevabı ise ancak cennettir.
30- Kabe-i Muazzama’ya vararak onu ve sahibi’ni selamlayan, kapısını bulmak için sevgilisinin evinin kapısından dönen aşık gibidir.
31- Selamlama, gözü ile Kabe-i Muazzama’ya, dil ile Harem’e gönül gözü ile Kabe-i Muazzama’nın sahibine yönelik bir selamlamadır, bu yöneliş selamlayanı suret Kabe’sinden, siret Kabe’sine döndürür. Siret Kabe’si de dediğimiz Gönül Kabe’sidir. Allah’ı tesbih etmek için her şartta selamlamaya ihtiyaç vardır.
32- Hac; farz-ı ayındır. Hac ömürde bir defa farzdır.
33- Hac için; 1- Müslüman olmak,
2- Akıllı olmak,
3-Buluğa ermiş olmak,
4-Özgür olmak,
5-Sağlıklı olmak
6-Ekonomik yönden imkan sahibi olmak gerekir.
34- Hac; en faziletli ibadetlerden biridir.
35- Hac; Dünya Müslümanlarının kaynaşmasını birbirlerini ve değişik kültürleri tanımalarını sağlar.
36- Hac; İslami bilinçlenmeye, imanın aksiyona geçirilmesine, manevi kirlerden arınmaya, gönlü bütün safiyeti ile Yaratan’a açmaya vesile olur.
37- Kıble; sözlükte cihat, yön anlamına gelir. Dini bir kavram olarak Müslümanların namazda yönelmiş oldukları yön, Kabe manasına gelir.
38- Cemre; sözlükte çakıl taşı ve ateş koru anlamına gelir. Bir hac terimi olarak da, haccedenlerin Kurban Bayramı günleri Mina’da, halk arasında şeytan diye isimlendirilen yerlere (cemerat) attıkları küçük taşların her birine denir.
39- Arefe Günü; sözlükte bilme, anlama ve tanıma anlamlarına gelir. Zilhicce ayının 9. gününe (kurban bayramından bir önceki) verilen isimdir. Arafat vakfesi bugün yapılır.
40- Mina; Mekke ile Müzdelife bölgesi arasında bulunan Haram sınırları içinde kalan bölgenin adıdır. Büyük, orta ve küçük cemreler buradadır. Bayram günleri şeytan taşlama görevi burada yapılır. Hac ile ilgili Kurbanlar burada kesilir.
41- Rida; hac veya umre yapmak isteyen kimsenin ihrama girmek için mutat elbiselerini çıkararak büründükleri iki parça havlu türü örtüden baş hariç vücudun belden yukarısını örten kısma denir.
42- İzar; belden aşağısını örten kısma denir.
43- Mescid-i Haram; Mekke’nin ortasında Kâbe’nin bulunduğu Camii Şerif’tir. Yeryüzünde ilk yapılan mesciddir. Mescid-i Haram da kılınan namaz diğer mescidlerde kılınan namazlardan 100 bin kat daha fazla sevaptır.
44- Makam- ı İbrahim; İbrahim’in makamı demektir.Hz.İbrahim’in Kabe’yi inşa ederken iskele olarak kullandığı veya halkı hacca davet ederken üzerine çıktığı taşın bulunduğu yerdir.Buradaki taşta ayak izi vardır.Bu yer, Kabe’nin doğu tarafında. Zemzem kuyusu ile Kabe’nin kapısı arasındadır.
45- Müzdelife; Arafat ile Mina arasında Harem sınırları içinde bir bölgenin adıdır.
46- Bir Müslüman için Hac’dan daha büyük bir unvan yoktur.
47- Hac; hem malla hem canla yapılan bir ibadettir.
48- Allah sevmediği insanları Hac’ca davet etmez.
49- İkramların en büyüğü Kâbe’de kılınan namazdır.
50- Hz. Peygamber; kim Allah için hacceder de, Allah’ın rızasına uymayan kötü söz ve davranışlardan ve Allah’a karşı gelmekten sakınırsa, annesinin onu doğurduğu günkü gibi günahlardan arınmış olarak hac dan döner.
51- İnsan; akıl, muhakeme, anlama ve irade gibi birçok yetenekle donatılmış ve ilahi vahiy ile kendisine rehberlik edilmiştir.
52- Allah’ı tanımak, O’na kulluk etmek, hayatını O’nun belirlediği program dahilinde yürütmek insanın temel görevidir.
53- Beytullah’a yönelmek, gözünü gönlünü Kâbe’nin yanında dinlendirmek, huzura kavuşmaktır. Hak yolunda yepyeni bir azimle dolmaktır.
54- Hac’da kendimizi, özümüzü arıyoruz. Söz, kalbe tesir etmelidir. Bulanlar arayanlardır.
55- Ya Rab! Bizleri hidayete erdikten sonra kalplerimizi eğriltme. Bizlere katından rahmet bağışla. Şüphesiz ki keremi ve lütfu en bol sensin.
56- İnsanlara hac ibadetini duyur. Hac 27
57- Kesecekleri kurbanlık hayvanlar üzerine Allah’ın adını ansınlar. Artık onlardan hem kendiniz yiyin hem sıkıntı içindeki yoksulları doyurun. Hac 28
58- Ey İnananlar! Siz de şanlı Nebi’ye salavat getirin ve ona tam bir teslimiyetle selam verin. Ahzab 56
59- Yine Allah ve resulümden bu büyük hac günü insanlara duyurudur. Allah ve resulünün müşriklerle hiçbir bağı yoktur.Şayet tövbe ederseniz, bu kendi iyiliğinize olur, eğer sırt çevirirseniz bilin ki siz Allah’ı acizliğe düşüremezsiniz. Resulüm! İnkârcıları elem veren bir azapla müjdeler. Tevbe 3
60- Allah Kâbe’yi, Beytülharam’ı, haram ayı, boyunları bağsız ve bağlı kurbanlıkları insanların maddi ve manevi hayatları için destek kıldı. Bu Allah’ın göklerde ve yerdeki her şeyden haberdar olduğunu ve Allah’ın her şeyi bildiğini anlamamız içindir. Maide 97
61- Sefa ile Merve Allah’ın nişanlarındandır, dolayısıyla hac ve umre yaparak Beytullah’ı ziyaret eden bir kimsenin bu yerleri tavaf etmesinde kendisi için bir günah yoktur. Kim gönüllü bir iyilik yaparsa bilsin ki Allah iyiliği mükâfatıyla karşılayan ve çok iyi bilendir. Bakara 158
62- Sana hilalleri soruyorlar De ki: Onlar insanlar ve hac için vakit ölçüleridir. Bakara 189
63- Rabbinizden bir lütuf beklememizde sizin için bir günah yoktur. Arafat’tan dalga dalga indiğinizde Meşar-ı Haram’da Allah’ı zikredin. O’nu, size gösterdiği şekilde zikredin, kuşkusuz siz bundan önce yolunu şaşırmışlardan idiniz. Bakara 198
64- Biz senin, yüzünü göğe doğru çevirdiğini elbette görüyoruz. İşte şimdi kesin olarak seni memnun olacağın kıbleye döndürüyoruz. Artık yüzünü Mescid- i Haram tarafına çevir, nerede olursanız olun yüzünüzü o yöne çevirin. Bakara 144
65- Hacca mahsus ibadetlerinizi bitirdiğinizde de, atalarınzı andığınız gibi, hatta daha canlı bir şekilde Allah’ı anın ama insanlardan öyleleri vardır ki;’’ Ey Rabbimiz! Bize bu dünyada ver’’ diye dua ederler. Böyle bir kimsenin ahiretten hiç nasibi yoktur. Bakara 200
66- İnsanlardan öyleleri de vardır ki, ‘’ Ey Rabbimiz! Bize bu dünyada da iyilik ver, öteki dünyada da iyilik ver,bizi cehennem azabından koru’’ derler. Bakara 201
67- Belirlenmiş günlerde (kurban bayramı arifesinden başlayan ve Allah’ın tekbirlerle anıldığı teşrik günleri ve Mina’da şeytan taşlama vazifesinin süresi ile ilgilidir) Allah’ı zikredin. Allah’a saygılı olan için iki günde dönmekte acele edene günah yoktur, daha uzun kalana da günah yoktur. Allah’a saygılı olun. Bilin ki sizler O’nun huzurunda toplanacaksınız! Bakara 203
68- De ki: Şüphesiz benim namazım, kurbanım, hayatım ve ölümüm hepsi âlemlerin Rabbi Allah içindir. Enam 162
69- Onların ne etleri Allah’a ulaşır ne de kanları. O’na ulaşacak olan sadece sizin takvanızdır. İşte Allah onları sizin istifadenize verdi ki size doğru yolu göstermesinden ötürü O’nu tazimle anasınız. İyilik yolunu tutanları müjdele. Hac 37
70- Yunus Emre
Araya araya bulsam izini
İzinin tozuna sürsem yüzümü
Hak nasip eylese görsem yüzünü
Ya Muhammed canım arzular seni
Bir mübarek sefer olsa da gitsem
Kabe yollarında kumlara batsam
Cemalin bir kez düşte seyretsem
Ya Muhammed canım arzular seni
71- Hacı Bektaş Veli
Kabe-i Muazzama’da ihram giyerler
Hakkı batıldan ayırmak, ihram giymeye benzer
Geçmiş günahlar için tevbe etmek
Kalan ömrü Hak Teala’nın kulluğunda geçirmek
Sefa ile Merve arasında yürümeye
Her zaman tevbe istiğfar etmek de
Kabe-i Muazzama’yı tavafa benzer
72- Mevlana
İçinde aşk ve ızdırap bulunan gönül, Allah’ın (c.c.) Evi’dir.
Kırık gönülleri onarmak hac ve umre yapmak kadar değerlidir.
Yıkık gönül, Tanrı’nın baktığı varlıktır, onu yapan can, nede kutludur.
Kırılmış, iki yüz parça olmuş gönlü yapmak, Tanrı’ya hacdan yeğdir.
73- İmam Gazali
Hac ve Umre ibadeti helal mal ile yapılmalıdır.
74- İbn Arabi
Hacılar Allah’ın (c.c.) misafirleridir.
75- İsmail Hakkı Bursevi
Gaza eyleki nefsin münkesir ola
Ve hac eyle ki Rabbül beyte eresin
Hacdan murat oldur ki Tanrı evin ziyaret edesin
Ve ziyaretten murat sıfatlarını anmaktır
76- Ali Şeriati
Hayat döngüsel bir hareket, kısır döngü, boş, anlamsız, tekdüze gelgitler. Temaşa, sonuçsuz, anlamsız sabah ve akşamların seyri, tatsız ve sonu gelmez bir oyun. Zamanın yoktur. Hepsi ızdırap, telaş, bekleyiş ve Hac, senin aptalca cebre, bu anlamsız lanetli yazgıya karşı isyanın. Kararsız, tereddütlü ve döngüsel hayattan, tüketim için üretim, üretim için tüketimden kurtuluşun. Hac, ucu kaçmış bir yumak gibi varlığını açar. Bu kapalı daire devrimci niyetle açılır, ufuk olur, yola koyulur. Dosdoğru bir seyir çizgisinde ebediyete hicret eder. Başka bir yöne, Allah’a doğru. Kendi evinden Allah’ın Evi’ne (Kabe’ye), halkın evine hicret!
77- Necip Fazıl Kısakürek
Hac; büyük bir işe, muazzam bir davranışa niyet etmek. Yani büyük bir hamle, atılış, büyük bir oluşa adım atış.
Yarabbi, bana ve bütün mümin kullarına İslam uğrunda sıhhat, afiyet, hayat, hareket, nusret, muvaffakiyet, liyakat ve saadet bahşet!
78- Cengiz Numanoğlu
Yıllar geçti, aramakla özümüzü
Dünya malı kör etmişti gözümü
Unutmuştum, ‘Kalu Bela’ sözümü
Gör ki hatırladım. Beytullah’ta ben
Bir zaman derdim ki Yarabbi neden
Bir daha istiyor, bir kere giden
Meğer bilemezmiş, insan gitmeden
Aldım cevabımı, Beytullah’ta ben
79- Şair Nabi
Sakın terk-i edepten kuy-ı mahbub-ı hüda’dır bu
Nazargah –ı hüda’dır, makam-ı Mustafa’dır bu
80- Arif Nihat Asya
Seccaden kumlardı.
Devirlerden, diyarlardan
Gelip göklerde buluşan
Ezanların vardı
Mescit mümin, minber mümin.
Taşardı kubbelerden Tekbir,
Dolardı kubbelere ‘’amin’’!
Ve mübarek geceler, dualarımız,
Geri gelmeyen dualardı.
Geceler ki pırıl pırıl,
Kandillerin yanardı!
Kapına gelenler ya Muhammed,
Uzaktan, yakından.
Mümin döndüler kapından!
Besmele, ekmeğimizin bereketiydi.
İki dünyada aziz ümmet,
Muhammed ümmetiydi.
Konsun yine pervazlara güvercinler,
Hu hu’lara karışsın âminler
Mübarek akşamdır,
Gelin ey Fatiha’lar, Yasin’ler!
81- Hz. Peygamber’in Hac’daki Veda Hutbesi
82- Selamlaşma; evrende var olan varlıkların fıtrat ve tabiat kanunlarına göre birbirleriyle olan söz, davranış ve duygusal iletişimlerinin genel adıdır.
83- Selam; varlık alemin de Yaratıcı’ dan yaratılmışlara, yaratılmışlardan Yaratıcı’ ya ve yaratılmışların kendi aralarında barış ve uzlaşmanın bir parolasıdır.
84- Selam; önce selamlayanın gönlünde bir özgüven, sonra selamlananda sevgi ve barış duyguları uyandırarak pozitif enerji oluşturmaktadır.
85- Hz. Peygamber; Allah’ım! Senin rızan için hac yapmak istiyorum. Bunu kolaylaştır Allah’ım demiştir. Peygamber Efendimiz sadece hac ibadetinde bunu bana kolaylaştır Allah’ım demiştir.
86- Hz. Peygamber; kim hac yapar da ölümümden sonra kabrimi ziyaret ederse, beni hayatımda ziyaret etmiş gibi olur.
87- Mekke’nin haremi, Allah’ın haremidir.
Medine’nin haremi, Hz. Peygamber’in haremidir.
Mescid-i Aksa’nın haremi, ümmetin haremidir.
88- Büyük Şeytan, Hz. İbrahim’e vesvese vermiştir.
Orta Şeytan, Hz. Hacer’e vesvese vermiştir.
Küçük Şeytan, Hz. İsmail’e vesvese vermiştir.
89- Cennet’ten 4 şey inmiştir.
1) Hacerül Esved
2) Makamı İbrahim taşı
3) Rüknü Yabanı taşı
4) Hz. İbrahim’in oğlu İsmail’i kurban etmek istediğinde inen Koç.
90- Hanefi Mezhebine göre Müzdelife Vakfasi için sabah namazına kadar kalmak vacip, diğer mezheplere göre vakfeye durup ayrılabilirsiniz. DİB Maliki mezhebine burada uyarak Türk hacılarını gece 12’den sonra Mina’ya yürütüyor.
91- Allah’a kul ve kurban olmaya geldik.
Allah’a teslim olmaya geldik.
Allah’a sevgili, dost olmaya geldik.
92- Mekke’nin nüfusu 2,5 milyon. Medine’nin nüfus 1 milyon 250 bin.
93- Kâbe’de aynı anda 3 milyon insan namaz kılabiliyor.Ravza’da aynı zamanda 1 milyon insan namaz kılabiliyor.
94- Dünyanın en yaşlı hacıları Türkiye’den geliyor. Ortalama 55 -60 yaş.
95- Müslüman ülkelere nüfuslarının binde 1’i hac kotası uygulanıyor. Türkiye için hac kotası 80 bin, en kalabalık Müslüman ülke Endonesya için 220 bin.
96- Edebiyatımızda hac ve umre, ebedi vuslata, mutlak varlık Cenab-ı Hak’ka ulaşmanın manevi yolu olarak hep birlikte anılmıştır.
97- Medine’yi Münevvere de kılınan bir namaza 1000 kat sevap vardır.
98- Ecdadımız 414 yıl bu Kutsal Topraklara hizmet etmiştir.
99- Şeytanın insandaki 7 sıfatı;
1- Kendini beğenme
2- Öfke
3- Kibir
4- Gıybet
5- Haset
6- Makam sevgisi
7- Mal sevgisi
Hac’dan gelen Müslümanlar bu kötü sıfatları önceden terk etmediyse şimdi terk eder. Her şeytana 7 taş atarak bu kötü sıfatları hayatımızdan çıkarırız.
100- Hac; insanın Allah’a en yakın olduğu andır.
Hac; hiçlik – sonsuzluktur.
- On bin yıllık geçmişi ve büyük medeniyetlerin merkezi olması nedeniyle dünyanın en eski uygarlıklarındandır. Bugün de İslam dünyasının ilim, kültür, sanat ve edebiyat merkezlerinden biri olmaya devam etmektedir. Tarih boyunca ve günümüzde bir arada yaşadığımız kardeşlerimiz. Ömer Hayyam’ın, Sadi Şirazi’nin, İbni Sina’nın, Mevlana’nın, Şems Tebrizi’nin, Hacı Bektaşi Veli’nin, Firdevs’in, Ali Şeraiti’nin, Nizamülmülk’ün, İmam Gazali’nin, Hafız Şirazi’nin… memleketi.
- Dünyanın en eski yasalarını içeren ‘’ Hammurabi Yasaları ‘’ İran’a aittir. Türkçeyle Farsça arasında altı binden fazla ortak kelime bulunmaktadır. Ülkenin resmi dili Farsçadır. Türk Milleti, Yüce İslam dini ve edebi sanatlarının inceliklerinde Farsçadan çok etkilenmiştir. Padişah, peygamber, namaz, saadet, fazilet… kelimeleri Farsçadır. Büyük Selçuklu Türk Devleti İran’da kurulduğunda resmi dili Farsçaydı.
- Natanz nükleer tesisleri var, nükleer enerji alanında devrim niteliğinde bilimsel başarılara adım atmışlar. Nano teknolojide İslam ülkeleri arasında 1. sıradadır, dünya sıralamasında 7. Sıraya yerleşmişler. Savaş uçaklarını İran kendisi yapmaktadır.
- Ö. 330’da Hehameneşiler İran’ın ilk büyük imparatorluğunu kurmuşlardır. Bundan sonra sırayla Sulukiler, Partlar, Sasaniler, Gazneliler, Selçuklular, Harzemşahlar, İlhanlılar, Timurlular, Türkmenler, Safeviler, Afşarlar, Kaçarlar… bu topraklarda hüküm sürmüşlerdir. İran tarihi 10 bin yıl öncesine dayanmaktadır. Elhamlılar, Aryanlar, Medler, Persler, Sasaniler ( M.S. 224 – 638), Abbasiler 600 yıl İran’ı yönetmişlerdir. Selçuklular 1051’de İsfahan’ı başkent yapmışlardır.
- Nüfusu 80 milyon, yüzölçümü 1,6 milyon km2.İran’da Fars, Azeri, Türkmen, Kürt, Arap, Ermeni, Lor, Beluç… gibi çeşitli ırklara mensup etnik gruplar kendi dil ve gelenekleri ile barış ve huzur içinde yaşamaktadır. Bir İranlı kendini tarif ederken önce İranlıyım, sonra Şii’yim (%90), sonra Fars, Azeri, Türkmen’im diye söylemektedir.
- İran’da 30 eyalet, 379 il, 335 şehir, 64 bin köy var.
- Tahran İran İslam Cumhuriyeti’nin başkentidir.
- Ülkenin önemli şehirleri Tabriz, İsfahan, Şiraz Yezd, Kum, Kaşhan, Kerman, Reşt, Ahvaz, Urumiye, Meşhed… İran 34 kez başkent değiştirmiştir. Şimdi de başkenti Tahran’dan başka bir yere taşıma çalışmaları yapıyorlar.
- Komşuları; Türkiye, Nahçıvan, Ermenistan, Azerbaycan, Irak, Afganistan, Pakistan, Türkmenistan
- İran Ortadoğu’nun merkezinde yer almaktadır. İpek yolu üzerindedir. Ortadoğu’da 17 Devlet var, bunlardan dimdik duran 2 ülke kaldı, birisi İran, diğeri Türkiye. İran yıkılırsa Türkiye’de yıkılır ya da Türkiye yıkılırsa İran ‘da yıkılır diye düşünüyorlar. Ortadoğu’nun 17 ülkesi: Türkiye, İran, Irak, Suriye, Mısır, Ürdün, Lübnan, İsrail, Filistin, Suudi Arabistan, Kuveyt, Bahreyn, Umman, Yemen, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Kıbrıs.
- İran müziği harikulade bir zenginliğe sahiptir. İran’da 7 makam, 4200 alt makam var. Ezanlar makamla okunuyor, huzur veriyor. İran sineması dünya çapında, modern sanatlar çok gelişmiş, resim ve heykelden daha önemli bir sanat ise geleneksel İran mimarisidir. Dünya şairler günü 18 Eylül’de kutlanıyor, Tebriz’de Şairler Anıtı var. Dünyanın en büyük şairleri İran’da.
- Halı başta olmak üzere İran el sanatları dünya çapında üne sahiptir. İran kilimleri, minyatür, resim, hat sanatı, hatem sanatı, nakışçılık, sırma işlemeciliği,…meşhurdur. İran’ın fıstığı, safranı, havyarı, karidesi, hurması yoğun ilgi görmektedir.
- Şehirlerarası otobüslerde emniyet kemeri takılıyor. Büyük şehirlerde yoğun metro çalışmaları yapılıyor. İran’ın topraklarının %25’i verimlidir.
- Doğalgaz, petrol gelirlerinden her İranlı insana her ay 45 dolar veriyorlar. Köylere kadar her yerde doğalgaz var. Asgari ücret 250 dolar civarında.
- İran anayasasında 4 din yazılı, inançlarını rahatlıkla yaşayabiliyorlar. Müslümanlar, Hıristiyanlar, Yahudiler, Zerdüşler. Ülkenin %99’u Müslüman, bununda %90’ı Şii Müslüman.
- İran’da 3 suça karşı idam var. Cinayet, tecavüz, uyuşturucu.
- Muta nikâhında mehir var, dini nikâh var, resmi nikâh yok, süreli olarak yapılıyor, âşık çiftler, gençler arasında yaygınmış.
- İran’daki üniversitelerde kadın öğretim üyesi sayısı Türkiye’den fazla. Üniversite de okuyan kız öğrenci sayısı, erkek öğrenci sayısından fazlaymış nedeni daha az ücrete iş bulmaları. İran’da kadınlar günü Hz. Fatıma’nın doğum gününde kutlanıyor. İran’da böbrek bekleyen hiç hasta olmaması uluslar arası çevrelerde çok takdir edilmekle birlikte, böbrek bağışçısının emekli sayılması etik açısından eleştirilmektedir.
- İran’ın ulusal sporu Zurhane. Zurhane de hem spor yapılıyor, hem müzik var, hem de dini ritüellerden oluşuyor.
- İran’da akşam yemeği 23.00 sohbetler eşliğinde yeniyor. Ekmek, tatlı çok tüketilmiyor. İçki yasak. İran halkında obezite pek yok gibi.
- İran Bayrağı; yeşil, beyaz, kırmızı renklerdedir. Yeşil renk İslam’ı, beyaz renk barış’ı, kırmızı renk mücadele ve şahadeti temsil ediyor. Ortada 4 hilal ve kılıç biçimi şeklinde ALLAH yazısı yer alıyor. Yeşil ve kırmızı şeritlerde 22 adet Allahuekber yazısı bulunuyor.
- İran para birimi Tümen. 1 TL = 1000 Tümen ediyor.
Farsçada haftanın günleri;
Pazartesi – Doşembe
Salı – Şeşembe
Çarşamba – Caharşembe
Perşembe – Pençşembe
Cuma – Cüme
Cumartesi – Şembe
Pazar – Yekşembe
Yek = 1 Şeş = 6
Dü = 2 Haft = 7
Se = 3 Heşt = 8
Çar = 4 Nou = 9
Penç= 5 Deh = 10
- Ortaokuldan itibaren kız çocukları başını örtmek zorunda. Başlar yarım olarak örtülüyor. Ecnebi turist kadınlarda başını örterek İran’da gezebiliyorlar. Başörtüsü İran’da 5 bin yıllık bir gelenek. İslam dini İran’dan kalksa bile kadınlarımızın %90’ı başını tam açmaz diyorlar.
- ABD, Almanya, İngiltere, Fransa, Japonya, Çin, Güney Kore insanları İran’da turist olarak 1,2,3 haftalığına gelip geziyorlar.
- İran’da resmi tatil Perşembe öğleden sonra ve Cuma günüdür. Yeni yıl 21 Mart ‘ta Nevruz Bayramı ile başlıyor. Nevruz Bayramı İranlıların en büyük bayramıdır. Kerbela’da şehit edilen Hz. Hüseyin’in şehit edildiği muharrem ayının 10-11-12 günlerinde büyük anma ve matem merasimleri düzenleniyor, bu üç gün resmi tatil günleridir. Ramazan Bayramı tatili 1 gün, Kurban Bayramı tatili 1 gündür. Matem törenlerinde ikramlar yapılıyor, her mahalle de törenler düzenleniyor.
- İran’da 100 bin Yahudi, 200 bin Ermeni yaşıyor. Ermenilerin parlamento da 2 milletvekilleri var.
- Zerdüşt dinine mensup İran’da şu an 29 bin insan yaşıyor. Tüm dünyada Zerdüşt Dinine inananların sayısı 200 bin civarında. Zerdüştlerin dünyadaki merkezi Yezd şehri. Zerdüşt Tapınağındaki ateş 2500 yıldır sürekli yanıyor. Zerdüştler bir ışık kaynağını kıble yaparak namaz kılıyorlar. Güneşte kıble, yaktıkları ateşte kıble. Zerdüşt Hz. İbrahim olabilir diyorlar.
- Zerdüşt Dini, Kur’an’da geçiyor. Kur’an’da Hac Süresi 17Ayet: ’’Gerçek şu ki; İman edenler, Yahudiliği benimseyenler,
- Sabiiler, Hıristiyanlar, Mecusiler ve şirke sapanların her biri hakkındaki hükmünü Allah Kıyamet günü verecektir. Şüphesiz Allah her şeye tanıktır.’’ Zerdüşt dininde 3 iyi vardır: 1) İyi düşünmek 2) İyi konuşmak 3) İyi yapmak
- Zerdüştlerde ateş, su, hava, toprak kutsal. Sasaniler döneminde (M.S.224 – 638)Zerdüştlük devletin resmi dini haline gelmiştir. Kuş adam sembolleridir. Zerdüştlerin tapınağı Kâbe’ye benzemektedir. Zerdüşt M.Ö. 1700 yılında yaşamıştır. Zerdüştlük dünyada tek tanrılı ilk dindir.
- Zerdüştlerin Ateşgedesi = Ateş Tapınağı = Zerdüşt Kabesi
UNESCO Dünya Mirasları listesinde yer alıyor. M.Ö. 500’ de yapılıyor, 125 bin m2 alan, Rahmet Dağı’nın eteklerinde kurulmuş Pers İmparatorluğu’nun başkenti. Pers Kralı 1. Darius kurmuştur. Güneşin altında olan en zengin şehir olarak biliniyor. Nakşî Rüstem’deki Kaya Mezarları var.
Dünyanın en eski yerleşim yeri.400 bin nüfus, 8 bin yıllık Höyük var. Çöl ortasında mistik bir şehir. UNESCO Dünya Miraslar listesinde yer alıyor. Fin Bahçeleri, Borujerdi Evi Müzesi
Şiilerin dünyadaki Vatikan’ı. Kum; ayağa kalmak anlamına geliyor. İmam Humeyni’nin eğitim gördüğü şehir. Hz. Masume Anıt Mezarı, Cemkeran Camii. Salı akşamları tüm İran, Kum’a 12 imam akrabalarını ziyarete geliyorlar.
Dünya Zerdüştlerinin başkenti. Dünya’da toprak evlerin en çok olduğu şehir.400 bin nüfus. Çöl ortasında kurulmuş bir şehir. Ateş Tapınağı, Sessizlik Kuleleri, Cuma Mescidi, Kartal Dağı, Seyyid Rükneddin Kabri, Şeyh Abbasi Kervasarayı, Devlet Abad Bağı. Ev kapısında ; ‘’ ölmeden önce tevbe edin ve çalışın’’ yazıyor. Siesta uygulanıyor.
4,2 milyon nüfus. Şiilerin 8. İmamı, İmam Rıza’nın Türbesi Müslümanların özellikle de Şiilerin en önemli ziyaret merkezlerinden sayılmaktadır. Her yıl 30 milyon insan burayı ziyaret etmektedir. Şiilikte kutsal 12 imamdan sadece 8. İmamın kabri İran’dadır.4 İmamın mezarı Medine’de, 6 imamın mezarı Irak’ta tır. Irak’taki mezarların masraflarını ve korumasını İran yapmaktadır.12. İmam Muhammed Mehdi ise kıyametten önce yeryüzüne gelecek diye inanıyorlar, bilinmeyen bir tarihte Mehdi olarak gelecek zulümleri yok edip, adaleti kuracaktır. Hz. Ali soyundan gelen 30 bin türbe İran’da var, bu Şiiliğin gücünü gösteriyor. Allah ve Peygamber tarafından tayin edilen ilk imam Hz. Ali den ve onun soyundan 11 imam daha gelmiştir. Şiilikteki 12 İmam: 1.İmam Hz Ali. 2.İmam Hz. Hasan. 3.İmam Hz. Hüseyin. 4.İmam Zeynel Abidin. 5.İmam Muhammed Bakır. 6.İmam Caferi Sadık. 7.İmam Musa Kazım. 8.İmam Rıza 9. İmam Muhammed Taki. 10.İmam Ali Naki. 11.İmam Hasan Askeri 12.İmam Muhammed Mehdi.
14 milyon nüfuslu başkent. Elbruz Dağlarının sırtında kurulmuştur. Elbruz Dağları Ortadoğu’nun en büyük kayak merkezlerine sahip. Özgürlük (AZADİ) Anıtı, Milad Kulesi, Kapalı Çarşı (Bazaar), Gülistan Sarayı Müzesi (Paris’teki Versay, bizdeki Topkapı Sarayını andırıyor), Mücevher Müzesi ( Merkez Bankasının Hazinesi), Arkeoloji Müzesi, Sadabat Müzesi, İmam Hümeyni Türbesi Camii.
Doğu Azerbaycan Eyaletinin başkenti.4 milyon nüfus. İpek yolu üzerinde kurulmuş, dünyadaki Türklerin en yoğun yaşadığı şehirlerden birisi. Türkiye sınırına uzaklığı 320 km. Tebriz Kalesi( Arg – e Tebriz), ŞairlerAnıtı, Kapalıçarşı (Bazaar)Dünyanın en büyük kapalı çarşısı. Gök Mescid ( Mescidi Kabud) UNESCO Dünya Mirasları Listesinde yer alıyor. El Gölü, Azerbaycan Müzesi, bizdeki Kapodokya’ya benzeyen Kendovan.
Fars eyaltininin başkenti. 1,8 milyon nüfus. Şairler şehri, şarap şehri, güzel kızlar şehri.ŞahÇerağ Türbesi (Şiilerin 8. İmamı Rıza’nın kardeşinin Türbesi, 24 saat açık, insanlar gönüllü olarak türbede haftalık, aylık ücret almadan hizmet ediyorlar)Sadi Anıt Mezarı, Hafız Anıt Mezarı, Kur’an Kapısı, Atik Ulu Camii, Kerim Han sarayı, Kerim Han Kalesi, Vekil Camii, Kapalı Çarşı (Bazaar), İrem Bahçeleri.
Selçukluların başkenti.16. yüzyılda çıkarılmış bazı madeni paraların üzerinde ‘’ İsfahan dünyanın Yarısıdır’’ yazmaktadır. 16. yüzyılda İsfahan’ın nüfusu 600 bin, İstanbul o zamanki nüfusu 100 bin. Şu an nüfusu 3,7 milyon. Meydanı Şah (meydanı Nakşi Cihan), dünyanın en büyük meydanıdır. Boyu 500 metre, eni 160 metre. Meydanın çevresi kapalı çarşı dükkânlar ve Cuma Camisi, Şeyh Lütfullah Mescidi, yüce Kapı ( Kakh-ı AaliGapu)vardır. UNESCO Dünya Mirasları listesinde yer almaktadır. İsfahan’ı ikiye bölen Zayende Nehri ve üzerinde 6 değişik köprü kurulmuştur. En önemlisi 33 sütunlu köprü ( si – 0- se pol)’dür. 40 Sütun Sarayı, Ermenilerin Vank Katedrali.
- Yavuz Sultan Selim, savaş rakibi Şah İsmail ile yaptığı yazışmalarda Farsça’yı kullanmıştır. Çaldıran Savaşında Yavuz Sultan Selim ve Şah İsmail’in beyaz at üzerindeki resimleri ülkemizde karıştırılmış, sakalsız, küpeli, bıyıklı Şah İsmail resmi Yavuz Sultan Selim diye öğretilmiştir. Doğrusu Yavuz Sultan Selim’i gösteren beyaz at üzerindeki sakallı olandır.
- Fuzuli, Nefi, Nebi şiirlerini Farsça yazmışlardır. Mevlana Mesnevi’sini Farsça yazmıştır.
Allah seni özgür yaratmışken, başkasının kölesi olma.
Akıl, ancak Hakka uymakla kâmil olur.
Ham düşünceleri ancak akıl pişirir.
- Nizamülmülk ( 1020- 1092)
Yöneticiler inkar ve küfürle ayakta kalabilirse de, zulümle ayakta kalamaz.
Şehvet hükümdarı köle, sabır köleleri hükümdar eder.
Kendinin ne olduğunu bilen insan, bazı kendini bilmezlerin, onun hakkında söylediklerinden etkilenmez.
- Ali Şeriati ( 1933 -1977)
Bir millet, ortak bir sancı duyan bütün insanların toplamıdır.
- Şems-i Tebrizi ( 1185- 1248)
Başına ne gelirse gelsin, karamsarlığa kapılma. Bütün kapılar kapansa bile, sonunda O sana kimsenin bilmediği gizli bir patika açar. Sen şu andan göremesen de, dar geçitler ardında nice Cennet Bahçeleri vardır.
Ölümsüz aşk istiyorsan, ölümsüze aşık ol.
- Hacı Bektaş Veli ( 1209 -1271)
Sevgi varken nefret niye
Barış varken savaş niye
Kardeşlik varken didişmek niye
Dostluk varken düşmanlık niye
Hoşgörü varken bağnazlık niye
Özgürlük varken tutsaklık niye
Adalet varken haksızlık niye
- Ömer Hayyam (1048 – 1131)
Sevgiyle yoğrulmuşsa yüreğin
Tekkede medresede eremezsin
Bir kere sevdin mi bu dünyada
Cennetin de cehennemin de üstündesin
Karanlık aydınlıktan, yalan doğrudan kaçar
Güneş yalnız da olsa etrafına ışık saçar
Üzülme doğruların kaderidir yalnızlık
Kargalar sürü ile, kartallar yalnız uçar
- Hafız-ı Şirazi ( 1324 -1391)
Eğer an Türk-i Şirazi be dest ared dil-i mara
Be hal-i HinduyeyşbahşemSemerkand u Buhara
(Eğer o Şirazlı türk güzeli, gönlümü ederse onun Hintli gibi kara benine, Semerkant ve Buhara’yı bağışlarım.)
- Yahya Kemal Beyatlı ( 1884 -1958)
Hafız’ın şiirlerinden çok etkilenmiştir. Rindlerin ölümü buna bir örnektir.
Hafız’ın kabri olan bahçede bir gül varmış,
Yeniden her gün açarmış kanayan rengiyle,
Gece, bülbül ağaran vakte kadar ağlarmış
Eski Şiraz’ı hayal ettiren rengiyle.
21 Nisan Sadi Günü olarak Şiraz’da anılmaktadır. Avrupa’yı, Asya’yı, Afrika’yı geziyor. Evrensellik duygusunu güzel vurguluyor. Şii İran, Sünni Sadi’ye sahip çıkıyor. Sadi, dünyanın ilk Psikoloji uzmanı olarak görülüyor. Birleşmiş milletlerin Newyork’taki binasının duvarına Sadi’nin insanlık âlemini tarif eden şiiri yazılıyor.
- Sadi Şirazi’nin Birleşmiş Milletler Binasındaki Şiiri:
Beni ademazay-ı yok digerent
Ki der aferin eş zivekGeuherent
Çu uzvi bideraveretRizigar
Diğer uzuv hara nament karar
Tu kes mihneti Digeranbi gemi
Ne şayet ki Nametnehen âdemi
(Bütün organlar birbirinin organı mesabesindedir, çünkü yaratılış itibari ile bir tek cevherdendir. Günün birinde bu organlardan biri hastalanırsa diğer organlarında huzuru kalmaz, onlarda rahatsız olur. Gerçek böyle ise ey insan, eğer sen başka insanların mihnetinden, ızdırabından habersiz yaşıyorsan, sana da insan demek doğru olmaz.)
- İran’da, Türkiye gibi, aynı Allah’a inanıyor, aynı Peygambere ( Hz. Muhammed) inanıyor, aynı kitaba (Kur’an) inanıyor. Hac aynı, Oruç aynı. Namaz 3 zaman diliminde 5 vakit olarak kılınıyor, öğle – ikindi, akşam – yatsı cem ediliyor. Zekât aynı. Şii, Sünni farkı yorumdan geliyor. Hz. Muhammed’den sonra halifelik Hz. Ali’nin olması gerekiyordu, Hz. Muhammed öyle vasiyet etmiştir diye inanıyorlar. Sünniler ise bu vasiyeti bilim ve din konusunda, siyaset (halifelik) konusunda vasiyet değildi diye yorumluyorlar.
Ekim 2015 – İRAN
